TİPOGRAFİ 4 / Frutiger

SENİNLE LOGOYA BİLE GİDERİM

Bir grafik tasarımcının kalbini kazanmanın türlü çeşit yolları vardır ama sanmayın ki bu kolaydır. İnsanların ilk görüşte aşık olup “ben onunla dünyanın öbür ucuna bile giderim” şuursuzluğuyla başlayan deli gibi sevme durumu ve ardından birbirini tanıdıkça “alır başımı giderim” durumuna dönüşen kendine gelme hali, bir grafik tasarımcının bir font ile arasındaki ilişkiye çok benzer. Alışkanlıklarınız, çılgınlıklarınız, yetenekleriniz, gözü karalıklarınız, ‘her şeye’ varım diyen yanlarınız birbirine pek de benzemiyorsa, zamanla ayrılık ekranda belirmeye başlar.

Gel gelelim, mevzuya dönelim, Frutiger başkadır. Düşüncelerini rahatlıkla okuyabileceğiniz birisinin hayatınızda yaratacağı konforu, güveni, huzuru bir düşünün.

Aklından geçeni her zaman kolayca okuyabileceğiniz kanka gibidir Frutiger. Elinden tutup büyük, öngörülemez, göze alınamaz maceralara gidebileceğiniz sevgili gibidir. Frutiger o kadar doğal ve samimidir ki, öyle içtendir ki, öyle sıcaktır ki, öyle uyumludur ki, öyle rahattır ki hem aşık hem de kanka olabileceğiniz bir sevgili gibidir.

Kendini ifade etme yeteneği inanılmazdır, sırf bu nedenle bile ona her seferinde yeniden hayran olursunuz. Onu çoğu zaman fark edilmez kılan sadeliği, kusursuzluğu, hayatı kolaylaştıran düzgünlüğü onunla çok mutlu olmanıza yeter.

O kadar inandırıcıdır ki fiyat etiketlerinin ona bayılması da bu yüzdendir. Fiyatların doğruluğuna, samimiyetle belirlendiğine, o etikete başka bir fiyat yazmanın imkansız olduğuna, o şeyin o değeri fazlasıyla hak ettiğine kolayca inandırır görenleri. Rakamları da harfleri gibi güzel ve marifetlidir kendisinin. Öyle güzeldir ki insan ondan ayrı kalacak korkusuyla konuyu uzattıkça uzatmak ister, en karmaşık ve içinden çıkılmaz cümleleri kurmak ister, en zor problemleri çözmeye kalkışıp hiç bilinmeyen sayıları bulmak ister. Harflerinin arasındaki bağlar o kadar güçlüdür ki espası açmak gerektiğinde bile onlar birbirinden kopmaz ve Frutiger her şekilde çok iyi görünür. Light ve bolt hallerinin arasındaki uyum da ölümsüz aşıkları bile kıskandıracak türdendir. Bolt bolt gözlerinizin içine bakarak sizi tesiri altına almasının sırrı üzerine Bont bile kesin bir sonuca varabilir mi bilinmez ama bir grafik tasarımcının o işten kesin sonuç alması kaçınılmazdır.

Beyefendiliğin, hanımefendiliğin, nezaketin, zarafetin, adabı muaşeretin 'özlenen' zamanlardaki temsili gibi duran Frutiger, tasarımlarda da bütün bunları incelikle temsil eder. Başka fontlarla olan ilişkilerinde de hassas ve her zaman prensip sahibidir. 

Helvetica çoğunlukla onun söylediklerini onaylar çünkü Helvetica’ya göre onaylamak, tartışmaya girmekten daha kolaydır. Futura, Frutiger’in en iyi arkadaşlarından. Her yere birlikte gidebilirler ve bundan da büyük keyif alırlar. Optima ile çok sık bir araya gelmemeye özen gösterse de ondan bir davet geldiğinde nezaketle katılır. aslında sessiz ve çekingen biri olduğundan suskunluk onda tanrısal bir güzellik gibi dursa da kendisi konuşmaya başlayınca herkesi derinden etkileyen şeyler anlatabilir. 

“Katalog yapacaksam başka fonta yan gözle bile bakmam” diyen grafik tasarımcıların yanı sıra “Frutigerle ne olsa yaparım, onunla logoya bile giderim” diyenlerin hakkı var; Frutiger, markanın adını söylemenin ya da markanın hayalini anlatmanın en usturuplu yoludur.

Görkemli, çarpıcı, büyüleyici bir davette 'belirginsizliği' ile salondaki herkesi büyüleyen, en toyundan en deneyimlisine bütün heveslileri peşinden sürükleyen ama ne çare ki adımlarından iz bırakmayan bir prensestir Frutiger. O hem her yerdir hem de hiç bir yer. Hem her şeydir hem de hiç bir şey. Hem vardır hem yoktur. 

Zaten Adrian Frutiger’e göre iyi bir fontun fark edilmez olması gerekir. Hatta beyefendi daha ileri giderek diyor ki; “Eğer öğle yemeğindeki kaşığın şeklini hatırlıyorsanız, şekli yanlış demektir.” Frutiger, 1977’de Adrian Frutiger tarafından Charles de Gaulle Havalimanı için tasarlandı. Garanti Bankası da uzun yıllardır Frutiger kullanıyor. 87 yaşındayken bile tasarıma devam eden, geçenlerde (15 Eylül 2015) bu 'iki boyutlu dünyadan' (hep öyle söylerdi, dünyanın öyle olduğuna inanırdı merhum) göçüp giden Adrian, son olarak Akira Kobayashi ile beraber Frutiger'i, Neue Frutiger adıyla revize etmişti. Ona yeni yaşamında ışıklı sözcükler dileriz.